Jam: de basis
Geschatte leestijd: 6 minuten
Hoe maak je jam?
Je kunt eindeloos variëren met fruit, groente, specerijen en kruiden. Ook kun je verschillende soorten suiker of zoetstoffen gebruiken. Mogelijkheden genoeg, maar voordat je aan het experimenteren slaat, is het handig om de basisprincipes van jam maken onder de knie te hebben.
Je vindt hieronder de belangrijkste kooktips op een rij. In deze handige stap-voor-stap-uitleg leer je onder andere wanneer je suiker, pectine en zuur moet toevoegen.
1. Koop vers en gaaf fruit
Jam is een ideaal seizoensproduct. Niets is zo fijn als jam maken van fruit dat vers van het land komt. Bovendien kun je dat fruit dan meestal in grote hoeveelheden kopen voor een fijn prijsje. Let er bij het kopen van fruit op dat de vruchten vers en gaaf zijn. Hoe beter de kwaliteit van het fruit, hoe lekkerder je jam.
2. Voeg genoeg suiker en pectine toe
Een tot moes gekookte fruitmassa is pas jam als het stevig van structuur is. Die ‘stevigheid’ krijg je door pectine en suiker toe te voegen. Pectine is een geleivormende stof dat voorkomt in de celwanden van planten. Sommige vruchten hebben een hoog pectinegehalte. Bijvoorbeeld citroenen, cranberry’s, kweeperen en moesappels. Hoe hoger het pectinegehalte, hoe minder suiker je hoeft toe te voegen.
Meer weten over pectine? In dit artikel lees je wat pectine is en waarom je het nodig hebt als je zoete conserven als jam, confituur en gelei maakt. Ook vind je op die pagina een pectinewijzer: een handig lijstje van pectinearme en pectinerijke vruchten.
Suiker toevoegen, moet je altijd doen; geen enkele fruitsoort bevat van nature voldoende pectine om jam genoeg ‘stevigheid’ te geven. Bovendien zorgt suiker er ook voor dat jam lang houdbaar is. Je kunt bijvoorbeeld kristalsuiker of inmaak- of geleisuiker gebruiken. (leestip! In het artikel Suikersoorten lees je wat precies het is verschil is tussen die twee.)
De algemene richtlijn is om minstens ¾ van het gewicht van de vruchten aan suiker toe te voegen. Let op: hierbij ga je uit van het gewicht aan schoongemaakt fruit: het aantal grammen dat je overhoudt nadat je de vruchten hebt gewassen, gesneden en eventueel geschild. Aan 1 kilogram schoongemaakt fruit voeg je dus 750 gram suiker toe.
Als je deze algemene richtlijn aanhoudt, heeft je jam aan het einde van het kookproces een suikerpercentage van 65 procent. Bij dit percentage wordt je jam voldoende dik en is deze lang houdbaar: 6 maanden tot een jaar. Voorwaarde is wel dat je jam op de juiste manier kookt: zuur toevoegen, lang genoeg koken, schone potten gebruiken, enzovoorts.
Voor al mijn Jam(mie)recepten houd ik ook dit gemiddelde suikerpercentage aan (60 tot 65 procent).
Wil je minder of meer suiker gebruiken? Dat kan. Je moet recepten en verhoudingen wel aanpassen omdat suiker in zoete conserven als jam, confituur en gelei verschillende functies heeft. In het artikel Suikersoorten lees je hierover meer.
3. Voeg citroensap toe
Het toevoegen van citroen- of limoensap heeft 2 voordelen:
- Het heeft een hoog pectinegehalte en helpt daardoor je jam te stollen.
- Het zure, frisse sap is een goede tegenhanger voor de grote hoeveelheid suiker.
Een lekkere jam is er een die niet te zoet is, maar ook niet te zuur.
4. Voeg alles op het juiste moment toe
Je kunt kiezen voor een lange(re) kookmethode of een korte. Bij de lange methode meng je vruchten met suiker en citroensap en laat je het mengsel een tijd staan, variërend van enkele uren tot een nacht of een dag. De suiker kan goed in het fruit trekken. Na de ‘rusttijd’ kook je het fruit in een pan tot de gewenste dikte (zie stap 4, 5 en 6 hieronder).
Bij de korte kookmethode begin je meteen met koken. Jam maken verloopt dan meestal zo:- Doe het fruit in de pan en voeg (een bodempje of iets meer) water toe.
- Voeg het zuur toe, bijvoorbeeld citroen- of limoensap. Terwijl je af en toe in de pan roert, kook je het fruit op een laag vuur zacht.
- Voeg de suiker toe. Roer goed door zodat de suiker volledig oplost. Breng het geheel weer aan de kook.
- Laat het mengsel koken tot het de gewenste dikte heeft.
- Verwijder al het schuim met een schuimspaan.
- Draai het vuur uit. Vul de gesteriliseerde jampotten tot net onder de rand met hete jam. Gebruik eventueel een jamtrechter om knoeien te voorkomen. Toch geknoeid? Maak de randen schoon met een schone doek of met keukenpapier. Draai meteen de deksels op de potten, zet ze even op hun kop en plaats de potten vervolgens weer rechtop. Laat de potten rustig afkoelen.
5. Stop met koken bij 105°C
Je jam is dik genoeg als de borrelende fruitmassa (tijdens het inkoken na het toevoegen van de suiker) 105 °C is. Dit kun je meten met een jam- of suikerthermometer. Je kunt ook de stollingsproef doen.
6. Gebruik de juiste potten
Voor conserven kun je kiezen uit verschillende potten. Belangrijk is dat je het juiste formaat neemt. Potten met een brede opening zijn handig voor een compote met grote(re) stukken fruit. Voor gelei kun je het beste kleine potten gebruiken. Gelei wordt daarin sneller dik. Kleine potten zijn sowieso handiger als het gaat om houdbaarheid. Eenmaal geopend is een klein potje sneller leeg dan een grote, minder kans dus op bederf.
In het artikel Potten en flessen kiezen en kopen vind je handige tips over het gebruiken van de juiste potten en lees je ook waar je die potten kunt kopen.
7. Maak je jampotten goed schoon
Het voordeel van jam is dat je het lang kunt bewaren, tenminste als je schone potten gebruikt die je luchtdicht kunt afsluiten. Voordat je potten kunt gebruiken, moet je ze eerst steriliseren. Dit kun je op verschillende manieren doen. Hoe?
Lees de schoonmaaktips & trucs >>
8. Vul de warme potten
Vul de warme potten tot even onder de rand en sluit ze vervolgens luchtdicht af. Hoe je dat doet?
Lees de vul- en sluittips >>
9. Etiketten beschrijven
Beschrijf de etiketjes en klaar is kees, uuh…Flipje :-)!
Jam met een normaal suikergehalte en verpakt in een schone pot is buiten de koelkast 6 tot 12 maanden houdbaar. Als de pot eenmaal is geopend, kun je de jam het beste in de koelkast bewaren.
Toch niet helemaal tevreden?
Is je jam niet helemaal naar je zin? Te dik, te dun of…? Niet meteen weggooien, want vaak kun je je jam, gelei of confituur nog redden.
En nu hop aan de slag! :-)
Probeer een van mijn jam(mie) recepten of koop mijn kookboek Jam, Gelei, Confituur en meer lekkers van het seizoen.
Jam, Gelei, Confituur en meer lekkers van het seizoen bevat ruim 120 pagina’s vol informatie, praktische tips en 44 seizoensrecepten. Jam, Gelei, Confituur en meer lekkers van het seizoen kun je eenvoudig online bestellen of kopen in een (boek)winkel bij jou in de buurt.
- Zelf jam maken
Wat is jam? Waarom maak je jam? Hoe wordt jam stevig? - De basis: dit zijn de belangrijkste stappen bij jam koken
In deze stap-voor-stap-uitleg leer je wanneer je suiker, pectine en zuur moet toevoegen. De belangrijkste principes van het jam maken: de basis. - Pectine
Wat is pectine? Waarom heb je pectine nodig als je jam maakt? - Pectine kopen
Waar kun je geleisuiker en geleipoeder kopen? Waar vind je pectine (pectinepoeder)? - Suikersoorten
Welke suiker kun je het beste gebruiken als je conserven wilt maken? Je leest het in dit handige overzicht. - Stollingsproef
Hoe controleer je de dikte van jam? - De juiste potten en flessen kiezen en kopen
Welke potten en flessen gebruik je waarvoor? Waar koop je de juiste flessen en jampotten en weckpotten? Je leest het allemaal in dit artikel vol handige tips. - Handige keukenspullen
Dit overzicht vertelt je welke keukenspullen je nodig hebt om eenvoudig zelf jam te maken. - Jampotten en weckpotten schoonmaken
Leer hoe je potten goed steriliseert. - Jampotten vullen en afsluiten
Leer hoe je potten goed en hygiënisch afsluit. - Help, mijn jam is mislukt!
Kun je dunne jam redden? Soms wel! Check deze al deze handige tips waarmee je je jam, confituur of gelei kunt redden als die te dun, te dik of om een andere reden niet goed is. - Home made zoete en hartige conserven
Een overzicht van conserven die je zelf thuis kunt maken. - Jamrecepten die jammie zijn
Kookinspiratie nodig? Hier vind je al mijn recepten waarmee je thuis jam, gelei, confituur en andere conserven kunt maken. Bon appétit!
Goed om te weten: voor al mijn jam-, confituur- en geleirecepten houd ik het gemiddelde, normale suikerpercentage aan (60 tot 65 procent), of soms iets meer. Bij dat percentage kun je zoete conserven tot de volgende oogst bewaren en kun je jampotten met schroefdeksel (twist-off) gebruiken. Deze potten kun je makkelijk schoonmaken en eenvoudig vullen.
Janine,
Hartstikke leuk stukje met leuke en bruikare tips en je boek, ik ga het zeker kopen. Dat komt goed.
Maak al jaren zelf jams en geniet ervan het hele jaar door.
Heb nog 1 vraagje:
De jam waarin ik aardbeien verwerk wordt zo snel bruin van kleur aan de bovenkant, zeg in 2 mnd. Ik heb al van alles geprobeerd o.a. extra citroenzuur, wat rabarber meekoken etc. Niks helpt. Heb jij hiervoor een idee want om nu kleurstoffen te gaan toevoegen staat me een beetje tegen.
Ik hoor het graag.
Piet uit Prinsenbeek
Dag Piet,
Dank voor je enthousiaste reactie. Leuk om te horen dat je mijn tips goed kunt gebruiken. Hoop dat mijn kookboek ook goed in de smaak zal vallen. Veel leesplezier alvast!
Wat betreft je vraag:
Mijn aardbeienjam kleurt nooit bruin. Natuurlijk zijn de aardbeien minder fel rood/roze van kleur na het koken (als ze in de pot zitten) dan voor het koken, maar bruin verkleuren ze niet. Kan het zijn dat je de jam (te) lang hebt gekookt? En hoe bewaar je de jam? In een donkere, koele kast? Zonlicht zorgt ook voor verkleuring.
Citroensap toevoegen helpt inderdaad om de kleur van de vruchten te behouden. Je kunt eventueel – vlak voordat je de jam in potten doet – nog een extra kneepje sap toevoegen. Dat zal zeker helpen.
Verder zou je aardbeien kunnen mengen met frambozen of met rode bessen. Volg de eerste 4 stappen van het recept kersenjam met rode bessen om te zien hoe je rode bessen in een jam kunt verwerken. Rode bessen zijn mooi fel rood van kleur en bevatten ook veel pectine.
Hoop dat het zo lukt. Succes!
hartelijke groet,
Janine
Hallo Janine,
Ik heb op 11 augustus 6 kg. bramen gekookt om jam te maken met behulp van geleisuiker.
Ik denk dat ik de bramen te lang heb gekookt (circa 6 minuten) want het is nu erg dik en moeilijk de potjes uit te krijgen.
Zit er niks anders op het weg te gooien?
Dag Connie,
Wat jammer dat je bramenjam te dik is geworden. Het kan inderdaad zijn dat je de jam te lang hebt gekookt. Het is ook mogelijk dat je te veel suiker hebt toegevoegd en/of dat het pectinegehalte te hoog was. Hoe dan ook: weggooien hoeft zeker niet. Doe de jam terug in de pan en voeg water toe: 1 deciliter op 1 kilo jam. Breng aan de kook, roer en test de dikte met de stollingsproef. Doe daarna opnieuw in gesteriliseerde potten. Als het goed is, krijgt je jam zo de juiste dikte. Hoop dat het zo lukt. En mocht je zin hebben in nog een bramenjam. Probeer eens mijn bramen-kersenjam: erg jammie ;-).
Hartelijke groet,
Janine
Twee kilo gele pruimen en 2kg geleisuiker en citroensap halve Citroen. Hoe komt het dat het in de pot vloeibaar blijft? Wat doe ik verkeerd! Mijn kooktijd is 15min.
Help!!!! Maja
Dag Maja,
Hoe is het nu met je pruimenjam? Is de jam al dikker geworden nadat je ‘m wat langer hebt laten staan? Soms duurt het langer voordat een jam dik wordt. Het beste kun je de dikte controleren 3 dagen na de kooktijd.
Het lijkt mij dat je voldoende geleisuiker hebt gebruikt. Wel vind ik de kooktijd van 15 minuten wat lang. Is dat de kooktijd nadat je de geleisuiker erbij hebt gedaan en de jam kookt en ook blijft borrelen als je erin roert? Vanaf dat moment gaat de kooktijd in en meestal is een kooktijd van 4 minuten lang genoeg als je geleisuiker gebruikt. Als je de jam te lang kookt, kun je de jam ook ‘kapot’ koken. De bindende werking van pectine en suiker kook je dan stuk.
Vind je de jam nu nog steeds te dun, dan kun je de jam weer opnieuw aan de kook brengen. Voeg een klein beetje (0,5 tot 1 theelepeltje) pectinepoeder toe en laat 1 tot 2 minuten koken. Dit is de snelste manier om te dunne jam dikker te maken. Je kunt ook extra (gelei)suiker, appelsap of pectinerijke vruchten (bijvoorbeeld citroensap) toevoegen. Ik hoop dat het zo lukt.
Hartelijke groet,
Janine
Ik heb gisteren perzikjam gemaakt en in 5 potten gedaan, alleen krijg ik het idee dat het niet dik is. Het gaat heen en weer in de potjes. Ongeveer 1kilo perziken op 1 kilo geleisuiker zoals op de verpakking stond. Ik heb er citroensap en -sap bij gedaan en voor de kleur wat schil. Kan ik alsnog pectine erbij doen?
Dag Sylvia,
Perzikjam: mmm… Echt zomers!
Het lijkt mij dat je voldoende suiker en citroensap (= pectine) erbij hebt gedaan. Ik denk dat je het beste even kunt wachten voordat je de jam uit de potjes haalt en er extra pectine bij doet. Soms duurt het langer voordat een jam dik wordt. Laat de potten rustig staan en controleer de dikte 3 dagen na de kooktijd. Vind je de jam dan nog echt te dun, dan kun je de jam weer opnieuw aan de kook brengen. Voeg een klein beetje (0,5 tot 1 theelepeltje) pectinepoeder toe en laat 1 tot 2 minuten koken. Dit is de snelste manier om te dunne jam dikker te maken. Je kunt ook extra (gelei)suiker, appelsap of pectinerijke vruchten (bijvoorbeeld citroensap) toevoegen. Ik hoop dat het zo lukt.
Hartelijke groet,
Janine
Ik zou dus ook jam maken van onze zwarte bessen, zie ik tot mijn verbijstering op de verpakking van geleisuiker het conserveringsmiddel kaliumsorbaat staan. Daar gaan mijn onbespoten bessen.
Groet, Jacob
Dag Jacob,
Als je geen geleisuiker wilt gebruiken, kun je ook jam maken met gewone kristalsuiker. Extra pectine kun je toevoegen door de zwarte bessen te mengen met andere (pectinerijke) vruchten zoals appels en sap van citroenen en/of sinaasappels. Eventueel kun je – als je minder suiker wilt gebruiken – pectinepoeder toevoegen. Pectinepoeder kun je vinden in de meeste natuurwinkels of biologische winkels.
Ik hoop je zo op weg te hebben geholpen. Veel succes & kookplezier!
Hartelijke groet,
Janine
vraagje, kun je ook als de kersenjam al in de potjes dicht zit en je vindt de jam niet ingedikt genoeg (geen proef gedaan), het opnieuw met meer suiker laten koken ?
gisteren gemaakt en ik dacht doe eens wat minder suiker, omdat ik het dan te zoet vind worden….
Hoi Maria,
Dat kan zeker. Zo te horen, bevat jouw jam te weinig pectine. Kersen bevatten weinig pectine. Om een lekkere en stevig jam te krijgen, moet je wat extra pectine toevoegen. Je kunt de jam opnieuw aan de kook brengen en een klein beetje pectinepoeder toevoegen en alles 1 à 2 minuten koken. Controleer vervolgens de dikte voordat de jam in schone potten giet. Je kunt er ook voor kiezen om extra (gelei)suiker en wat citroensap toe te voegen. Je jam wordt dan wel wat zoeter. Lees anders ook even de pagina over Pectine. Hier vind je nog meer tips over het toevoegen van pectine.
Hoop dat het zo lukt. Veel succes!
Hartelijke groet,
Janine
We hebben voor het eerst 8,5 kilo’s rode druiven uit eigen tuin geoost , hier vanuit Curacao ( voorheen Nederlands Antillen). we zijn er best trots op en we gaan voor het eerst onze eigen druivejam maken; we zijn benieuwd!
bedankt voor de handige tips.
8,5 kilo druiven: wauw, wat een oogst! Daar kunnen jullie heel wat potten mee vullen. Als jullie niet al te veel gedoe willen met druivenpitten, kunnen jullie ook druivengelei maken. Is ook erg lekker!
Tip: in mijn kookboek Jam Gelei Confituur en meer lekkers van het seizoen vind je een recept voor druivengelei.
Groet!
Janine
Hartelijke groet,
Janine
Wat een handige tips. Weet iemand ook welke pan het meest geschikt is om jam te maken? Ik bedoel emaille of rvs.
Groetjes,
Maryam
Dag Maryam,
Het belangrijkste is de bodem van de pan. Die moet dik zijn zodat het mengsel niet aanbrandt. Verder is het belangrijk dat de pan groot genoeg is zodat de boel niet overkookt en dat de pan breed is waardoor het vocht snel verdampt. Je hebt zowel rvs als emaille als koperen pannen met goede dikke bodems. Zelf heb ik goede ervaringen met rvs-pannen.
Ik hoop dat je zo voldoende weet. Succes!
Groet,
Janine
Hallo Janine, dankje voor je info.
Ik ga er na het weekend mee aan de slag,
Jacco
ja… eigengemaakte jam is heerlijk!
Ik gebruik nooit citroensap en de jam lukt bijna altijd.
Jam die zelf gemaakt is zet ik in de garage en is bij mij 2 jaar na datum nog prima!
Dag Janine,
ik heb zo’n 20 kilo appelbessen.
Daar schijnt nogal aardig wat pectine en tanine in te zitten.
Hoe kan ik daar lekkere jam van maken?
Alle suggesties zijn welkom
Jacco
Dag Jacco,
Wauw 20 kilo aan fruit: daar kun je een hoop jam van maken :-). Ik heb zelf nog nooit jam gemaakt van appelbessen en kan je dus helaas geen tips geven uit eerste hand. Ik heb daarom even wat kookboeken en foodblogs geraadpleegd. Enkele smaakcombinaties die ik vond: appelbes met gember & ahornsiroop, appelbes met muskaatdruiven, appelbes met citroensap. En verder kun je van appelbessen ook heerlijke siroop maken en smoothies, onder andere met banaan en frambozen. De bessen bevatten inderdaad behoorlijk wat pectine, dus dat hoef je waarschijnlijk niet meer aan je jam toe te voegen (in de vorm van pectinepoeder of geleisuiker). Met voldoende suiker zal de jam dik genoeg moeten worden. En mocht je alle bessen niet in één keer kunnen verwerken, dan kun je natuurlijk altijd een deel invriezen. Bessen invriezen gaat meestal goed. Hoop dat het zo lukt.
Groet!
Janine
Dag Janine,
Mijn jam van 1200 g pruimen, 700 g kersen, 1 appel en 2 ctroenen , totaal 2 kilo, plus 2 kg geleisuiker van Tate & Lyle, is te dun geworden. Wel erg lekker trouwens, maar een vreselijk gesmeer aan tafel. Kan ik achteraf nog iets doen om de jam te verdikken?
Fijne site trouwens!
Groet, Arjen
Dag Arjen,
Oei, dat klinkt als een heerlijke jam; lekker veel verschillende vruchten.
Je kunt je jam proberen dikker te maken, maar dat is wel even wat werk. Omdat je tevreden bent over de smaak, wil je waarschijnlijk geen extra suiker toevoegen. Je kunt daarom proberen je jam dikker te maken met behulp van pectinepoeder. Pectinepoeder kun je kopen in de natuurwinkel of in sommige supermarkten. Giet alle jam terug in de pan en maak alle potten weer schoon. Verhit de jam weer en voeg wat pectinepoeder toe als de jam kookt. Laat het geheel 1 minuut koken en test de dikte. Probeer altijd de kooktijd – na de toevoeging van het pectinepoeder – zo kort mogelijk te houden. Anders kook je de jam misschien kapot.
Ik hoop dat het lukt. Succes!
Groet,
Janine
Help! Ik heb mijn wilde bramen aan laten branden!
Kan ik de bovenste laag nog gebruiken? En is dat dan nog lekker?
Ai, wat balen zeg!
Of je de rest nog kunt gebruiken, hangt af hoeveel er is verbrand en hoe erg. Had je al suiker toegevoegd? Is de bovenste laag ook te heet geworden? Heeft alles te lang gekookt? Als je fruit – na het toevoegen van suiker – te lang kookt, kun je de jam ‘kapot koken’. De jam bindt dan niet meer of minder goed. Ook de smaak is waarschijnlijker anders. Zoeter, vanwege het langer koken van de suiker.
Is alleen de onderste laag een beetje aangebrand, dan kun je de rest van de jam voorzichtig in potjes gieten.
Succes!
Groet,
Janine
Misschien een rare vraag… Maar ik heb kleine gele pruimpjes uit de tuin waar ik (voor t eerst) jam van wil maken.
Kan ik in plaats van het handmatig ontpitten niet het hele geheel koken en zeven? Lijkt me een hoop werk te schelen haha.
Dag Esther,
Je kunt het ontpitten overslaan en de vruchtenmassa dan later zeven. Bedenk wel dat behalve de pit ook de schil achterblijft in de zeef. Als je dat zonde vindt, kun je beter de pruimen eerst ontpitten. Als het kleine pruimen zijn, kun je misschien een kersenontpitter gebruiken of soms kun je – bij kleine pruimen – de pitten simpelweg uit de pruim duwen. Hoop dat de jam lekker wordt.
Groet!
Janine
Hoi Janine,
Aangezien ik legio groene vijgen aan de boom in mijn tuin heb, wil ik graag ‘green fig perserve’ maken, heerlijk bij een kaasje. In alle recepten die ik tegenkom heb je Calcium Hydroxide nodig (om de vijgen stevig te houden begreep ik).
Ik kan dit echter nergens vinden (tenminste niet de variant voor gebruik in voedsel). Heb jij enig idee waar ik dit kan aanschaffen, of wellicht heb jij wel een super goed alternatief?! Ik lees het graag van je, dank alvast!
Hoi Annemiek,
Goed idee om van je onrijpe, groene vijgen iets lekkers te maken. Ik was niet bekend met calcium hydroxide, dus ben ik even gaan zoeken. Inderdaad zijn er veel groene vijgen recepten waarin calcium hydroxide wordt gebruikt, maar ik kwam ook een aantal tegen zonder, waaronder dit Zuid-Afrikaanse recept. Als je meer informatie wilt, kun je een bericht achterlaten op de website.
Hoop dat het lukt. Succes!
Groet,
Janine
Janine je schrijft wat over Opekta van Otto Frank!? Ik maak nu toevallig Citroen jam !
Maar er bestaat blijkbaar geen toeval ,mijn vader heeft tot in de oorlog met Otto Frank samen gewerkt en voor eten gezorgd. Na de oorlog heeft hij nog tijdje contact gehad van uit Zürich.
Dag Gerard,
Wat een toeval. Begin dit jaar vroeg een andere Gerard naar Opekta. Een (jam)product met een hele geschiedenis, zo blijkt wel. Ik hoop dat citroenjam goed is gelukt.
Groet!
Janine
Jam maken met een flesje opekta,en wat is eigenlijk opekta ?
Dag Gerard,
Sorry, beetje late reactie. Ik had je bericht over het hoofd gezien.
Heb jij een flesje Opekta? Ik moest het even opzoeken. Het is pectine dat jaren geleden werd gemaakt door De Nederlandsche Opekta Maatschappij N.V. Otto Frank leidde het bedrijf een tijdlang. Op de website van de Anne Frank Stichting vind je meer informatie.
Groet!
Janine
Wow! Wat een informatie! Dankjewel! ;-)
Suiker gebruik ik niet vanwege een low carb dieet. Dus als ik (bramen)jam maak met alleen maar pectine en een beetje zoetstof, hoe lang is die jam dan houdbaar?
Dag Arie,
Suiker heeft een conserverende werking en helpt voorkomen dat fruit in jam bederft. Als je weinig of geen suiker toevoegt, is het extra belangrijk dat je gaaf en vers fruit gebruikt, je hygiënisch werkt (schone potten en deksels) en je potten goed afsluit. Doe je dat allemaal, dan kun je suikerarme of -vrije jam in principe een jaar bewaren. Het beste bewaar je jam op een donkere, koele plek.
Veel succes!
Groet!
Janine
Ja, wat een handige tips!!! ik wil mangojam maken (ook uit eigen tuin) , ik heb geen thermometer dus ik probeer t met de stollingsproef.
Ik ben benieuwd! zijn mango’s ook lekker in combinatie met een kruid of iets anders?
Dag Linda,
Van mango’s kun je allerlei lekkers maken: smoothies, toetjes, chutney’s, maar ook jam inderdaad. Mango-sinaasappel is een lekkere combinatie. Gember en koriander(zaad) gaan ook goed samen met mango. Veel succes!
Groet!
Janine
Super handig dit! En leuk geschreven. Ik ga vandaag voor het eerst jam maken van de pruimen in de tuin, hier in Portugal. Er komt dus iets meer bij kijken dat vruchten met suiker koken :). Ik ga mijn best doen.
Dag Stephanie,
Leuk om te horen: dankjewel!
Aaah, pruimen uit eigen tuin: ik ben jaloers. Van pruimen kun je heerlijke jam maken. Pruimen met kardemom vind ik een lekkere combinatie. Of pruimen met sinaasappel en kaneel of met een vleugje vanille. Allemaal erg JAMMIE :-)!
Veel plezier & succes met jam maken.
Groet!
Janine